جمعيت بيكاران كشور؛ يك قدم تا پنج ميليون نفر
بررسي گزارشهاي مركز آمار ايران نشان ميدهد كه در سالهاي گذشته و با وجود كمشماري جمعيت فعال ايران، نرخ بيكاري ايران روند صعودي به خود گرفته و اين رشد بهخصوص در بين جوانان 15 تا 24 سال، افزايش چشمگيرتري داشته است. نتيجه بررسيهاي انجام شده از سوي كارشناسان اقتصادي نشان ميدهد كه اعلام كاهش نرخ بيكاري در سالهاي اخير به دليل خارج ماندن بخش قابل توجهي از بيكاران از شمول «جمعيت فعال» و در نتيجه از شمول بيكاران بوده است.
با توجه به ويژگي تركيب جمعيتي كشور و نيز با توجه به اينكه جمعيت فعال كشور در سالهاي ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ بهطور متوسط به ميزان چهار درصد در سال افزايش يافته است و بالاخره با در نظر گرفتن برآوردهاي برنامه چهارم توسعه اقتصادي كشور، بايد در چند سال گذشته ساليانه ۷۰۰ هزار نفر به جمعيت فعال در كشور اضافه شده باشد كه نگاهي به آمار مركز آمار، نشان ميدهد اين موضوع هيچ محلي از اعراب نداشته است. مرور گزارشهاي مركز آمار ايران نشان ميدهد كه در سال 1384جمعيت فعال ايران 23ميليون و 293هزار و 445نفر با نرخ بيكاري 11.5درصد اعلام شده بود. در سال 1385جمعيت فعال برابر با 23 ميليون و 484 هزار و 68 نفر با نرخ بيكاري 11.3درصد اعلام شد. به عبارتي تنها 190 هزار و 623 به آمار جمعيت فعال سال 1385 اضافه شده بود. در سال 1386جمعيت فعال ايران مطابق آمار مركز آمار ايران به 23 ميليون و 578 هزار و 715 نفر رسيد كه نشان ميداد تنها 94 هزار و 647 نفر به اين آمار اضافه شده است. اين روند در سال بعد شاهد رويداد حيرتآوري بود و براي اولين بار جمعيت فعال ايران كاهش يافت. مطابق گزارش مركز آمار، جمعيت فعال ايران در سال 1387 به 22 ميليون و 892 هزار و 489 نفر تقليل يافت كه نشان ميداد در يك سال منتهي به پايان سال 1387، 686 هزار و 226 نفر از جمعيت فعال ايران كم شده بود. امري كه اعتراض فراوان كارشناسان و فعالان افقتصادي را به همراه داشت و بسياري آن را به نزديك شدن به موسم انتخابات رياستجمهوري مرتبط خواندند. در سال 1388 اين روند تا حدودي تصحيح شد. جمعيت فعال ايران با قريب به يك ميليون نفر افزايش به 23 ميليون و 840 هزار و 676 نفر رسيد و در بهار سال 1389 نيز روند تصحيح آمار مربوط به جمعيت فعال ادامه يافت و اين رقم به 24 ميليون و 204 هزار و 201 نفر رسيد.بررسي نرخ جمعيت فعال از پايان سال 1384 تا ابتداي تابستان سال جاري نشان ميدهد كه جمعيت فعال ايران در اين سالها معادل 910هزار و 756 نفر افزايش داشته است. اين در حالي است كه مطابق با پيشبينيهاي برنامه چهارم توسعه اين رقم با افزايش 700 هزار نفري در هر سال، بايد دو ميليون و 800 هزار نفر بيشتر ميشد.البته گزارشهاي مركز آمار اين موضوع را تاييد ميكند. نسبت جمعيت فعال ايران به كل جمعيت بالاي 10 سال از رقم 41 درصدي در سال 1384 به رقم 39 درصدي در پايان بهار سال 1389 رسيده است.
اين در حالي است كه نه فقط نرخ بيكاري در كشور كاهش نيافته است بلكه رقم بيكاري از 11.3 درصد در پايان سال 1384 به 14.6 درصد در ابتداي تابستان 1389 رسيده است.نكته كليدي ديگر در آمارهاي مركز آمار اين است كه مطابق جداول اين مركز، جمعيت بالاتر از 10 سال ايران در سالهاي مورد اشاره حدود پنج ميليون و 248 هزار و 773 نفر افزوده شده است كه رشدي معادل 9.23 درصدي نسبت به سال ماخذ 1384 نشان ميدهد. با اين حال، جمعيت فعال ايران نسبت به سال 1384 تنها حدود 3.9 درصد رشد داشته است.
بيكاري بالاي 18 درصد است
اگر نسبت 41 درصدي جمعيت فعال به كل جمعيت بالاي 10 سال در پايان سال 1384 را به عنوان شاخصي براي حركت و مبدا بپذيريم، نرخ بيكاري در سال 85 برابر 12.55درصد، در سال 86 معادل 13.16درصد، در سال 87 حدود 17 درصد، در سال 88 تقريبا 16.42 درصد و در پايان بهار 89 با جمعيتي حدود چهار ميليون و 767 هزار بيكار به 18.73 درصد خواهد رسيد. البته اين آمار چندان غيرمترقبه نيست چرا كه در شرايطي كه بيش از پنج ميليون نفر به جمعيت بالاتر از
10 سال ايران در سالهاي مورد اشاره افزوده شده است، فقط 59 هزار و 982 شغل به مشاغل موجود در پايان سال 1384 افزوده شده است ضمن اينكه بايد اشاره كرد از سال 1384 شاخص بيكاري در كشور دستخوش تحول بنياديني شد و شاغل از كسي كه دو روز در هفته كار دارد، به كسي كه در هفته يك ساعت كار كند، تقليل يافت ولي با اين حال نه تنها گرهي از مشكلات بيكاري باز نشد بلكه اين روند بدتر و بدتر شد.تهران امروز 9/6/89