می گویند تقوا از تخصص لازم تر است، آن را می پذیرم. اما می گویم آن کس که تخصص ندارد و کاری را می پذیرد، بی تقوا است.
شهید چمران

ژاپن (3)

 

به دلیل ارتباط نزدیک ژاپن و آمریکا و حضور تعداد زیادی از آمریکایی ها در ژاپن، تصورم بر آن بود که ژاپنی ها باید بتوانند به خوبی انگلیسی صحبت کنند ولی اولین حضورم در فرودگاه ناریتای ژاپن در همان ابتدا، تصوراتم را به هم ریخت. به طوریکه افسر مهاجرت در ابتدای ورودم، سوالی ژاپنی از من پرسید و هنگامی که بهت زدگی من را دید شروع به انگلیسی صحبت کردن کرد.گاها با خودم مقایسه ای بین ایران و ژاپن می کردم و می گفتم که حداقل در فرودگاه مهرآباد، افسر مهاجرت با یک فرد خارجی به زبان فارسی صحبت نمی کند ولی اقامت چند ساله ام در این کشور نکاتی را برای من روشن کرد. تصور من به این دلیل اشتباه بود که ژاپن را با ایران مقایسه می کردم، غافل از اینکه آنها خودشان را با دنیا مقایسه می کنند. ژاپنی ها از لحاظ قدرت اقتصادی و صنعتی در رتبه دوم بعد از آمریکا قرار دارند ولی خودشان اذعان دارند (هر چند که به زبان نمی آورند) از آمریکا در بسیاری از موارد جلوتر هستند. شما مقایسه کنید منابع طبیعی، مساحت، جمعیت و خیلی از مواردی که در این رقابت بسیار مهم هستند و ژاپنی ها محدود تر از آمریکایی ها هستند. با این حال بارها شاهد بحث هایی بوده ام که مثلا تویوتا از فورد جلو خواهد زد (که زد) و بحث هایی از این قبیل که بین دانشجویان رواج داشت.

 

غرض از این توضیحات این است که کشوری با این سابقه از لحاظ اقتصادی و صنعتی، حداقل خواستار رقابت بین کاربردی شدن زبان ژاپنی در دنیا نسبت به زبان انگلیسی است. هر چند زبان ژاپنی به دلیل ساختارش قادر به رقابت با زبان قدرتمند انگلیسی نیست.البته بسیار افراد آمریکایی، کانادایی و به طور کلی انگلیسی زبان دیده ام که بسیار مسلط به زبان ژاپنی بوده اند و یا کافی است سری به هتل های 5 ستاره دنیا بزنید تا کاربرد زبان ژاپنی در کنار سایر زبان ها دیده باشید.

 

در دانشگاه های ژاپن نیز(نسبت به ایران) زبان انگلیسی چندان کاربرد زیادی ندارد. کافی است تصور کنید مقالات روز دنیا به زبان ژاپنی در مجلاتشان چاپ می شود به طوریکه کشورهای دیگر نیاز به ترجمه آن پیدا می کنند یا بهترین مراجع، کتاب ها، نرم افزارها و تجهیزات همگی به زبان ژاپنی باشد. اساتید هم به دلیل قدمت زیاد دانشگاه های ژاپن، اکثرا فارغ التحصیل ژاپن بوده و بسیاری از اساتید به خصوص اساتید مسن تر، ممکن است توانایی بالایی در زبان انگلیسی نداشته باشند.

 

به عنوان کسی که در بهترین دانشگاه صنعتی ایران و ژاپن درس خوانده ام، می توانم اذعان کنم که توانایی زبان انگلیسی در بهترین دانشگاه صنعتی ایرانی بسیار بالاتر از بهترین دانشگاه صنعتی ژاپن است. زیرا علاوه بر مراجع و کتاب ها که ممکن است در دانشگاه ایرانی به زبان انگلیسی باشد، بسیاری از دانشجویان از سال اول هدف خود را در ارتقای سطح زبان و ادامه تحصیل در خارج از کشور می دانند، در حالیکه در بین دانشجویان ژاپنی بسیار دیده ام افرادی که در حال مطالعه زبانی غیر از زبان انگلیسی هستند.

 

ژاپن 2

اولین برخوردم با یک ژاپنی، در داخل هواپیما و هنگام مسافرت به ژاپن رخ داد. او برای یک بازدید کوتاه مدت (5 روزه) به ایران آمده بود و از کارخانه های خودروسازی و شرکت های تابعه بازدید کردیده بود. نکته جالب برای من، به همراه آوردن یک دفتر یادداشت قطور و ثبت شاید بیش از صد صفحه گزارش در مورد مشاهداتش بود. شکل های شماتیک به همراه توضیحاتی در مورد آن در گزارشش بود. در مدت پرواز همواره سعی او در تکمیل یا ویرایش گزارشش بود.

 

در طی اقامتم در ژاپن بارها به خصیصه فوق در بین آنها پی بردم. ثبت لحظه به لحظه و ریزبینانه مشاهدتشان و گزارش سریع آن به مقام مافوق خود. ثبت اطلاعات اکثرا توسط لب تاپ و در صورت امکان با کمک دوربین های دیجیتال و ارسال آن توسط ای میل صورت می پذیرد. دیدن ژاپنی هایی که در ترن های شهری یا سریع السیر(شین کانسن) نشسته در حال تکمیل گزارشات یا پاسخ به ای میل های کاری خود با توجه به امکانات اینترنت بدون سیم در این ترن ها، چندان عجیب نمی باشد.

 

تمامی مهندسین و دانشجویانی که من با ایشان برخورد داشتم، همگی توانایی تایپ بسیار سریع مطالب خود در کامپیوتر را داشتند و به همین خاطر ذخیره اطلاعات به طور مستقیم در کامپیوتر و بدون دخالت کاغذ، چندان عجیب نمی نماید. در کل من شغل صرفا تایپیست را در ژاپن ندیدم.

 

کسب اطلاعات حتی درمورد ریز ترین نکات به چشم می خورد و این جزئی از فرهنگ ژاپنی هاست. به عنوان مثال شاید در فرهنگ ایرانی، کسب اطلاعات از یک فرهنگ یا تمدن به ظاهر پایین تر، را در شان خود ندانند، ولی بارها دیده ام که ژاپنی ها خود را علاقمند به اینگونه موارد نشان می دهند. به عنوان مثال، ساخت پلوپز با توجه به فرهنگ پخت و پز کشورهای مختلف و بسیاری از مواردی که شاید خودتان مثال های زیادی از آن داشته باشید.

ژاپن 1

 

ژاپن کشوری کوچک و به صورت مجمع الجزایر در شرق آسیا قرار دارد که اگر بخواهیم ایده ای از جمعیت و مساحت آن داشته باشیم باید بگویم که مساحت آن 20% ایران و جمعیت آن دو برابر ایران می باشد و جالب اینجاست که 25% مساحت آن قابل سکونت است و مابقی کوهستان و جنگل می باشد که محیط مناسبی برای زندگی نمی باشد. این باعث شده که، ژاپن رتبه اول از لحاظ دانسیته جمعیتی را در کنار کشوری مانند بنگلادش را در دنیا داشته باشد. زاد و ولد کم که از نتایج مدرنیزه و صنعتی شدن آن است، باعث شده که در زمره یکی از کشورهای سالمند دنیا قرار گیرد، به طوریکه در سال 2006 رشد جمعیت شتاب منفی به خود بگیرد که باعث نگرانی های زیادی گردید تا جایی که قوانین سخت مهاجرتی خود را در این سال تا حدی تعدیل کرد.

در مطالب زنجیره ای در مورد ژاپن، نقطه نظرات خودم را در مورد کشور ژاپن با ذکر خاطراتم، فرهنگ کاری به خصوص کار گروهی در ژاپن،مردم ژاپن، دلایل پیشرفت ژاپن از نگاه خودم و بخشی را به پاسخگویی به پرسش ها خواهم گذاشت.