به‌نظر مي‌رسد به‌علت غالب بودن اين روحيه بسياري از سازمان‌هاي ما در تلاش براي داشتن كارت و ساعت حضور و غياب باشند و به مديريت زمان در زندگي فردي و اجتماعي ما كمتر بها داده مي‌شود. براي بهبود بهره‌وري و استفاده صحيح از نيروي كار، تعطيلات يك وسيله است. در حالي كه در كشور ما اين وسيله را بي‌هدف و نادرست به كار مي‌گيريم و در نتيجه خود موج تازه‌اي از عدم‌بهره‌وري ايجاد مي‌كنيم. از لحاظ كمّي شايد كشور ما تعداد تعطيلاتش چندان با ساير كشورها تفاوت نداشته باشد، اما از نظر كيفي تعطيلات آثار زيانباري دارد؛ چون زمان زيادي پيش از تعطيلات و پس از تعطيلات صرف مي‌شود كه وقت زيادي را تلف مي‌كند.

 

به‌عنوان مثال از چندين ساعت قبل از روز پيش از تعطيل تا ساعت‌ها در روز پس از تعطيل در محيط‌هاي كاري صرف چگونگي تعطيلات و بيان خاطرات و خطرات مي‌گردد كه به‌علت عدم‌وجود نوعي سيستم ارزيابي و مطالعاتي هيچ‌گاه آثار اقتصادي اينگونه زمان‌ها مشخص نمي‌شود. يكي ديگر از عواملي كه باعث مي‌شود كم و زيادشدن تعطيلات در كشور ما محسوس نباشد عدم‌روحيه و انگيزه واقعي براي انجام كار در محيط‌هاست وقتي انگيزه و هدف و اميدواري در محيط و فضاي سازمان نباشد، حتي حضور در محيط كار و كاهش تعطيلات نقشي در بهبود بهره‌وري ندارد.

 

براي برخورد اصولي در اين زمينه نيازمند نوعي تحول در ابعاد گوناگون سازمان و مديريت در سطح خرد و كلان جامعه هستيم تا روزي كه به عوامل زيربنايي در امور اجتماعي، اقتصادي و سياسي جامعه به‌طور منطقي و دور از هرگونه حساسيت توجه نشود، تغيير تعطيلات ما از لحاظ كمي و كيفي چندان نقشي در پيشبرد امور مختلف نخواهد داشت. مشكل ريشه‌اي جامعه ما در همه اين پديده‌ها بي‌توجهي به مديريت و نقش بسيار حساس و سازنده مديران است. هرگونه تحول در بهره‌وري و بهبود هر نوع فعاليت و ازجمله دگرگون كردن شرايط كمي و كيفي تعطيلات و انجام كارها مبتني و متكي بر تحول در مديريت و نگرش مديران كشور است.

 

متأسفانه ما گرفتار بحران مديريت هستيم و نمي‌خواهيم بپذيريم كه در آموزش و پرورش مديران موفق نبوده‌ايم. مديريت در ايران از اين جهت دچار بحران است كه بسياري از مديران در جايگاه خود نيستند و در نتيجه به‌علت ناتواني، ناآگاهي و نامناسب بودن شغل و شاغل در اين رشته حساس فعاليت‌هاي سازمان‌ها اگرچه به شكلي انجام مي‌شود، اما هيچ‌گاه دلخواه نيست و در نتيجه بهره‌وري كاهش يافته و تعطيل و غيرتعطيل در سازمان‌ها چندان فرقي ندارد.

 

* عضو هيات علمي گروه اقتصاد دانشگاه شهيد بهشتي